Oekraïne (Oekraïens: Україна) is een land in Oost-Europa dat in het noordoosten en oosten aan Rusland, in het noordwesten aan Wit-Rusland, in het westen aan Polen, Slowakije en Hongarije en in het zuidwesten aan Roemenië en Moldavië grenst. Verder grenst het in het zuiden aan de Zwarte Zee en in het zuidoosten aan de Zee van Azov. Het land telt zo’n 44,3 miljoen inwoners.
Oekraïne is qua landoppervlakte na Rusland, Kazachstan en Turkije het grootste land van Europa (14,4 keer de oppervlakte van Nederland). Het is echter wel het grootste land dat in zijn geheel in Europa ligt. De hoofdstad is Kiev (Kyjiv).
Steden
67% van de bevolking leeft in steden, de overige 33% op het platteland. De grootste steden in Oekraïne zijn:
- Kiev (Kyjiv) (2,6 miljoen inwoners)
- Charkov (1,5 miljoen)
- Dnjepropetrovsk (1,1 miljoen)
- Odessa (1 miljoen)
- Donetsk (1 miljoen)
- Zaporizja (800.000)
- Lviv (700.000)
Taal
De officiële taal van Oekraïne is het Oekraïens. Het Oekraïens is nauw verwant aan het Russisch, te vergelijken met de verwantschap tussen het Nederlands en Duits, maar heeft veel Poolse leenwoorden. Dit komt door de eeuwenlange Pools-Litouwse overheersing. Van de bevolking heeft 67% het Oekraïens als moedertaal, maar veel mensen spreken ook Russisch; 24% spreekt het Russisch ook als moedertaal, vooral op de Krim en in het oosten. Sinds 8 augustus 2012 wordt het Russisch ook officieel erkend als regionale taal.
Toen Oekraïne deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, werd kennis van het Oekraïens niet aangemoedigd, maar na de onafhankelijkheid bloeide de taal weer op. Toch is de taal in dit voorheen sterk gerussificeerde land nog steeds een zeer gevoelig punt, met name door de aanwezigheid van de vele etnische minderheden, van wie de 15 miljoen Russen de belangrijkste zijn. Vooral oudere Oekraïners spreken ook beter Russisch dan Oekraïens, omdat het Russisch lange tijd als eerste taal op school geleerd werd.
Religie
Oekraïne is overwegend christelijk. In 988 besloot vorst Vladimir de Grote zich tot het christendom te bekeren en liet zich dopen. 76,5% van de bevolking behoort tot de Oekraïens-orthodoxe Kerk. Zij zijn echter verdeeld over het Patriarchaat van Kiev (50,4% van de totale bevolking) en het Patriarchaat van Moskou (26,1% van de totale bevolking). Daarnaast bestaat de kleinere Oekraïense autocefale Orthodoxe Kerk, die momenteel alleen aanhang heeft in de westelijke provincies van het land.
Vlag en wapen
De vlag bestaat uit een (horizontale) gele band onder en een blauwe band boven. De combinatie geel-blauw staat voor de uitgestrekte graanvelden onder de blauwe Oekraïense hemel. Deze breed gedragen symboliek is echter pas gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw bedacht door nationalisten die een uitleg wilden voor de kleuren van de vlag. Deze uitleg heeft de vlag echter wel gevormd: voordat zij bedacht werd, plaatste men meestal de gele band boven de blauwe in plaats van andersom.
Het grote wapen toont het schild als centrale element, met een bewapende Zaporozje-Kozak en de Roetheense Leeuw als wapendragers. De Kozak verwijst naar de gebieden in het oosten van Oekraïne waar afbeeldingen van een dergelijke Kozak dikwijls in de heraldiek verwerkt wordt, terwijl de Roetheense Leeuw staat voor de West-Oekraïense heraldische geschiedenis.
Het kleine wapen bestaat uit een blauw wapenschild met in het midden een gouden drietand (Oekraïens: тризуб, Trysub). De tekst van de Oekraïense Grondwet stelt dat de drietand het teken was van het Kievse Rijk onder Vladimir van Kiev, wat in werkelijkheid waarschijnlijk een mythe is. Over de ‘oorspronkelijke’ betekenis van het symbool bestaan een groot aantal legenden. Opvallend is de overeenkomst met de drietand van Neptunus. Oekraïense schoolkinderen wordt geleerd dat men in de drietand het woord ВОЛЯ (VOLJA, Oekraïens voor “vrijheid”) kan lezen. De in beide versies dominerende kleuren blauw en geel zijn de Oekraïense nationale kleuren.
Tsjernobyl
Op 26 april 1986 explodeerde de kerncentrale in Tsjernobyl. Ongeveer een kwart van Wit-Rusland (met een oppervlakte van zes keer Nederland), Oekraïne en Rusland veranderde in radioactief besmet gebied. In het getroffen gebied woonden 2,1 miljoen mensen, van wie 600.000 kinderen. Nu, 30 jaar na de ramp, is de radioactieve straling in het gebied rondom de centrale nog gevaarlijk hoog.
Bron: www.wikipedia.nl